Georges Méliès 1861-1938 yılları arasında yaşamış Fransız illizyonist ve film yapımcısıdır. Méliès, sinema tarihinin doğum döneminde keşfetmiş olduğu çekim teknikleri ve öykü anlatımları ile sinemanın gelişmesine olanak sağlamıştır.
Lise yıllarında hocalarının ve arkadaşlarının karikatürlerini yapmış, ayrıca kukla tiyatroları için çeşitli el kuklaları ve marionetteler (ipli kuklalar) yapmıştır. Liseyi bitirdiğinde babasının ayakkabı fabrikasını idare etmeye başlayan Melies bir kaç sene sonra bu işi bırakıp Fransa’da resim okumak istemiş; ancak babası izin vermeyince ayakkabı üretimi işine devam etmek zorunda kalmıştır. 1888’de babası emekli olduktan sonra dükkandaki payını kardeşlerine satan Méliès, kendine tiyatro satın almış, burada çokca sayıda komedi ve melodram temalı illüzyon gösterileri yapmıştır.
1895 yılında Lumiere kardeşlerden 10,000 frank karşılığında kamera satın alan Méliès, 1896 yılında bu kamerayı geliştirerek tiyatrosunda film gösterimleri yapmaya başlamıştır. 1896 yılının sonlarında bir ortağı ile beraber Star Film şirketini kuran Méliès, bu tarihten 1913’e kadar 500’e yakın kısa-metrajlı film çekmiştir. Ancak, 1907 yılında Thomas Edison’un sinema sektörüne tekel olarak girmeye çalışması Méliès’i duraklatmış; 1910’larda fransız bir yapımcıyla yaptığı anlaşmanın kendisini 1913’de iflas ettirmiş; 1914’de başlayan Birinci Dünya Savaşı neticesinde Méliès’nin tiyatrosu hastane olarak kullanılmış ve çoğu film makarası selüloit ve gümüş elde edilmesi için Fransız askerler askerler tarafından eritilmiş; son olarak 1923’de hem tiyatrosu yıkılmış hem de 1913’de kendisini iflasa sürükleyen Fransız yapımcısı Star Film şirketini bu tarihte Méliès’nin elinden almıştır. Bütün bu talihsiz olaylar Méliès’yi öfkelendirmiş ve filmlerinin çoğunu bu öfkeyle yakmıştır. İşte bu yüzden Méliès’nin filmlerinden 200 kadarı günümüze ulaşabilmiştir. 1920’de oyuncak satıcılığı yapan Méliès, 1938 yılında kanserden hayatını kaybetmiştir.
Georges Méliès’nin filmografisine aşağıdaki Wikipedia adresi üzerinden ulaşabilirsiniz:
Bilgimiz çok olmadığı için Méliès’in geliştirdiği özel efektler ve film anlatımı konusuna değinemeyeceğiz; ancak burada bir iki kısa filmine yer vermek istiyoruz. Özellikle, aşağıda göstereceğimiz aya seyahat (le voyage dans la lune) filmi belki de bilinen ilk bilim-kurgu filmidir. Son olarak, Méliès’nin hayatından bazı gerçekleri içeren, gerçekle karışık hayal ürünü olan 2011 yapımı, Martin Scorsese imzalı Hugo filmini de okurlarımızın izlemesini tavsiye ederiz.
Yazar
Can Simit
